زیره صادراتی ایران

زیره یک گیاه خوراکی دوساله (گاهی چندساله) با برگ‌هایی است که اغلب در سالاد، چای، خورش و سوپ استفاده می‌شود؛ و دانه‌هایی که برای طعم دادن به کوکی‌ها، نان، سالاد و پنیر استفاده می‌شود.

این گیاه پرکاربرد در انواع آب‌وهوا رشد می‌کند و در طبیعت اغلب در مراتع مرطوب، مزارع کشاورزی و زمین‌های بایر در مناطق ساحلی و مرتفع یافت می‌شود.

در آب‌وهوای گرم به‌صورت یک‌ساله در زمستان کاشته می‌شود، در آب‌وهوای معتدل به‌صورت تابستانی سالانه یا دوساله کشت می‌شود.

زیره گیاهی شناخته‌شده است که از قدیم‌الایام برای مصارف آشپزی و دارویی کشت می‌شده است. زیره در خاک باغچه مرطوب و با زهکشی خوب در آفتاب کامل یا سایه جزئی بهترین رشد را دارد، PH بین 4.8 تا 7.6 را تحمل می‌کند.

گیاهانی که در آفتاب کامل رشد می‌کنند ازنظر اسانس غنی‌تر و دارای عطر بیشتری است. این گیاه خاک شکن خوبی در خاک‌های سنگین و مرطوب است. در کنار رازیانه یا جعفری به‌خوبی رشد نمی‌کند؛ اما همراه خوبی برای اکثر گیاهان، به‌ویژه گیاهانی است که ریشه‌های کم‌عمقی دارند.

زیره جزو گیاهان دارویی طبقه‌بندی می‌شود و درحال‌حاضر 2 نوع زیره سبز و سیاه در کشور وجود دارد. صنعت تبدیل در دنیا در 2 کلاس کار می‌کند، دسته اول گیاه را تولید، خشک، بسته‌بندی و استریل کرده و به بازار عرضه می‌کند و دسته دوم مواد مؤثره را از گیاه استخراج کرده و تبدیل به یک فراورده دارویی می‌کند، در ایران فقط دسته اول انجام می‌شود.

ایران سومین تولیدکننده زیره در جهان و پنجمین صادرکنندۀ این محصول است.

زیره، دانه خشک گیاهی است که در ایران به طلای سبز معروف است.

توسعه تجارت زیره در ایران عامل اصلی تعیین‌کننده قیمت این محصول در سایر بازارهای جهان در بین مشتریان آن است؛ و بالاترین درجه کیفیت به زیره سیاه ایرانی تعلق می‌گیرد، زیره گیاهی معطر و ضد نفخ است که در آشپزی و پزشکی استفاده می‌شود. دو نوع زیره سبز و سیاه وجود دارد که به دومی زیره ایرانی می‌گویند.

این بذر در افغانستان، ایران، ازبکستان، تاجیکستان، ترکیه، مراکش، مصر، هند، کوبا، سوریه، مکزیک و شیلی کشت می‌شود. در بین رقبای صادراتی، زیره سیاه ایران بیشترین سهم را دارد؛ و این اهمیت از زیره کوهی ناشی می‌شود که بیشترین میزان آن در کوه‌های کرمان یافت می‌شود. زیره سیاه کرمان معروف‌ترین نوع زیره در کشور ما و درکل جهان است.

مشکل تجارت زیره چیست؟

طی سال‌های گذشته تولید زیره در کرمان با مشکلات متعددی مواجه بوده که صادرات این محصول را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است. خشکسالی مداوم در کرمان باعث کاهش برداشت زیره سیاه در استان شده است. مصرف کنندگان زیره سبز ایران، کشورهای ژاپن، قطر، آلمان، جمهوری کره، ترکیه، کویت و بوسنی و هرزگوین هستند.

کدام کشور بزرگ‌ترین تولیدکننده زیره است؟
بزرگ‌ترین تولیدکننده زیره

امروزه بیشتر مزارع در هند، ایران، ازبکستان، تاجیکستان، ترکیه، مراکش، مصر، سوریه، مکزیک، شیلی و چین قرار دارند. زیره یکی از محبوب‌ترین ادویه‌ها در سراسر جهان است. مهم‌ترین مناطق کشت و تکثیر زیره در استان خراسان ازجمله سبزوار، سرخس، تهران، سمنان، دامغان و بسیاری از مناطق دیگر ایران برای کشت زیره مناسب است.

زیره سبز (Caraway) در گمرکات دنیا با کد (HS Code) به شماره 0909 شناخته می‌شود.
لازم به ذکر است که همه محصولات را نمی‌توان با جزئیات بررسی کرد و به همین دلیل گروهی از محصولات مرتبط با محصول موردنظر شمارا بررسی و تحلیل می‌کنیم تا پتانسیل بازار محصول را مشخص کنیم.
کلیه گزارشات زیر بر اساس آنچه تا پایان سال 1397 در گمرک اظهار و ثبت‌شده است می‌باشد.
تلاش بر این است که بامطالعه این گزارش‌ها فضای کسب‌وکار محصول موردنظر خود را بهتر بشناسید و با دانش بیشتر نتایج قوی‌تری را در اختیار کسب‌وکار خود قرار دهید.
مقدار صادرات زیره سبز
بزرگ‌ترین تولیدکننده زیره

حدود 85 درصد زیره سبز کشور در خراسان رضوی با 25000 هکتار سطح زیر کشت تولید می‌شود و همین امر خراسان رضوی را به قطب اصلی تولید این محصول استراتژیک در کشور تبدیل می‌کند. سال گذشته یک‌میلیون و 260 تن زیره در شهرهای سبزوار، جوین، جغتای، خوشاب و داورزن تولید و به کشورهای اروپایی و آسیایی صادر شد و 12 میلیارد تومان صادرات داشت؛ اما اخیراً این گنج پنهان در بخش صادرات دچار مشکلاتی شده و در شرایط بسیار سختی قرار دارد.

زیره به امارات صادر می‌شود
صادرات زیره به امارت

صادرات زیره سبز و سیاه ایرانی به امارات و سایر کشورهای عربی به‌ویژه زیره سیاه که قیمت بالایی دارد بسیار پررونق است.

زیره سیاه به‌ویژه زیره کرمانی یکی از ادویه‌های گران‌قیمت موجود در بازار است. قیمت زیره سیاه صادراتی از بازار تهران این را ثابت می‌کند.

این محصول باقیمت عالی خود عمدتاً در بازارهای داخلی و برخی بازارهای خارجی مانند کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به فروش می‌رسد.

دولت این محصولات را با درامد سرانه بالا و افرادی که قدرت خرید این محصولات لوکس را دارند وارد می‌کند.

یکی دیگر از محصولات قابل صادرات به امارات زیره سبز است، برای این منظور بیشتر از زیره آسیاب شده استفاده می‌کنند. همان‌طور که گفته شد مردم این کشور به‌دنبال کیفیت هستند نه قیمت ارزان، بنابراین به‌دنبال بهترین محصولات باکیفیت بالا هستند.

آمار صادرات زیره سبز
آمار صادرات زیره سبز
هدف شناسایی رقبا در بازار جهانی است.
کل صادرات: 1,020,705,000 دلار.
نرخ رشد پنج‌ساله بهای تمام‌شده واحد: 6 درصد.
نرخ رشد یک‌ساله قیمت هر واحد: 11 درصد.
میانگین فاصله از کشور واردکننده: 4250 کیلومتر.

آمار واردات زیره سبز
آمار واردات زیره سبز
هدف، شناخت ظرفیت‌ها و پتانسیل در بازار جهانی است.
نرخ واردات: 825,448,000 دلار
نرخ رشد پنج‌ساله بهای تمام‌شده هر واحد: 5 درصد.
رشد یک‌ساله در هزینه واحد: 7 درصد.
میانگین فاصله از کشور صادرکننده: 5009 کیلومتر.

هند، امارات متحده عربی و افغانستان بیشترین ظرفیت صادراتی را برای صادرات این محصول از جمهوری اسلامی ایران دارند.

جمهوری اسلامی ایران نزدیک‌ترین روابط صادراتی را با عراق دارد. بازار آمریکا بیشترین حجم تقاضا را برای محصول مذکور دارد.

هند بزرگ‌ترین اختلاف بین صادرات بالقوه و صادرات بالفعل را ازنظر ارزش نشان می‌دهد و پتانسیل صادرات باقیمانده 394.4 هزار دلار است.

خریدار زیره ایرانی

ژاپن بزرگ‌ترین خریدار زیره سبز ایرانی است. لازم به ذکر است که میزان زیادی از زیره سبز ایرانی به امارات و ژاپن به‌صورت مستقیم بانام زیره اماراتی به قاره آمریکا صادر می‌شود که یکی از دلایل خرید حجم زیاد زیره سبز و سیاه است.

قیمت زیره سبز

قیمت روز زیره سبز در مشهد بسته به میزان برداشت و شرایط بازار اشباع‌شده و تحت تأثیر پارامترهایی تعیین می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهم کرد.

تمامی مشتریان ما از کشورهای مختلف (مانند آلمان و پاکستان) بدون درنظرگرفتن نوع بسته‌بندی زیره را با مشخصات زیر سفارش می‌دهند:

تمیز و بدون مواد خارجی (بدون ساقه، خاک و علف)
دارای سطح ایمن رطوبت (رطوبت بالا می‌تواند باکتری‌های مضر را رشد دهد).
عدم مصرف مکمل‌های غذایی
حاوی سطوح مناسبی از مواد فرار و اسانس است
بو و طعم مناسبی دارد
سختی بذر
قوام دانه (بدون ترک)

توجه: برخی از دلالان، دانه‌های زیره را در رنگ خوراکی سیاه نگهداری می‌کنند، سپس آن را حرارت می‌دهند و به‌جای زیره سیاه می‌فروشند.

با قرار دادن این دانه ها در آب داغ مقداری رنگ خود را از دست می دهند و در عین حال ضخامت و بوی بد آنها نیز نشان دهنده تقلبی بودن آنهاست.

اکیدا توصیه می کنم در خرید عمده زیره دقت کنید تا سرمایه و اعتبار چندین ساله خود نزد مشتریان را به یکباره از دست ندهید.

با توجه به عوامل ذکر شده؛ قیمت زیره کاشمر، قیمت زیره سبزوار و زیره فردوس می تواند کاملاً با یکدیگر متفاوت باشد.

همچنین قیمت زیره پاک شده با قیمت زیره پاک نشده متفاوت خواهد بود و این نوع مصرف شماست که تعیین می کند چه چیزی بخرید.