شب ادراری یکی از مشکلات رایج در بین کودکان است، علت این مشکل می تواند به دلایل جسمی و یا حتی روانی باشد؛ در این مقاله قصد داریم به این پرسش که “شب ادراری کودک تا چه سنی طبیعی است؟” پاسخ دهیم و در ادامه توصیه هایی را برای درمان این مشکل ارائه دهیم؛ تا پایان همراه ما باشید.
شب ادراری کودک تا چه سنی طبیعی است؟
کنترل نکردن ادرار در کودکان پس از سه سالگی و به خصوص در شب ها از آن دسته از اتفاقاتی است که باعث نگرانی والدین می شود نکته مهمی که وجود دارد بالا رفتن ظرفیت مثانه و قدرت کنترل کردن آن در کودکان مختلف متفاوت است در کودکانی که مثانه سالمی دارند و از نظری مغزی و نخاعی در شرایط طبیعی باشند کنترل ادرار از حدود دو سالگی اتفاق می افتد.
به طوری که کودک قادر است در طول روز ادرار خود را کنترل کنند اما در طول شب توانایی کنترل ادرار را ندارندبا بالا رفتن سن تا حدود چهار یا پنج سالگی مراکز عصبی این توانایی را به دست می آورند تا در طول شب هم انقباض مثانه را کنترل کند. دکتر ابوطالب محمدی می گوید: “شب ادراری در کودکان تا سن شش سالگی برای پسران و تا سن پنج سالگی برای دختران طبیعی است مگر این که به طور ناگهانی و بدون داشتن سابقه قبلی باشد.”
و در ادامه گفت: “اگر کودک مشکلی نداشته باشد تا سن ۱۲ سالگی به طور کامل کنترل می شود، اما نکته قابل توجه این است که شب ادراری همیشه عادی نیست و برای بررسی علت و درمان حتما بایستی به پزشک مراجعه شود.”
توصیه هایی برای درمان شب ادراری در کودکان
مراجعه به پزشک متخصص
با مراجعه به پزشک متخصص اطفال یا متخصص اورولوژی و انجام معاینات و آزمایش های پزشکی مربوطه، علت بروز این اختلال اگر وجود مشکلات جسمی باشد مشخص و تحت درمان قرار می گیرد.
مراجعه به روانپزشک و روانشناس کودک
با مراجعه به روانپزشک و روانشناس کودک، علت های روانی بروز این اختلال مورد بررسی قرار می گیرد و اگر مشخص شود دلیل بروز این اختلال مشخص شود با دارو درمانی و یا جلسات مشاوره تحت درمان قرار می گیرد.
استفاده از مشاوره نحوه رفتار با فرزند
گاهی اوقات دلیل بروز این اختلال رفتار نامناسب والدین با فرزندشان است و استفاده از شیوه های تربیتی نامناسب که باعث ایجاد ترس و وحشت در کودک و در نهایت بروز این گونه اختلالات می شود بنابراین همراه با طی کردن روند درمان علت ایجاد اختلال هم باید مورد بررسی قرار بگیرد و در صورت نیاز شیوه فرزند پروری و نحوه رفتار والدین با کودک اصلاح شود.
تلاش برای کاهش استرس های روانی و اجتماعی و سایر عوامل اضطراب زا.
این عوامل نقش مهمی در بروز شب ادراری در کودکان دارد بنابراین تلاش برای به حداقل رساندن این عوامل ضروری است، علاوه بر این بایستی ترس های کودک شناسایی شود و برای رفع آنها با مشاور در ارتباط باشید؛ همچنین کاهش تنش و استرس و ایجاد آرامش برای کودک گام موثری برای رفع این اختلال است، بازی کردن، قصه گفتن، حرف زدن با کودک، داشتن تفریحات خانوادگی و ایجاد محیطی شاد برای کودک از عوامل ایجاد کننده آرامش برای کودک هستند.
رعایت رژیم غذایی خاص
برخی از خوداکی ها و مواد غذایی تحریک کننده هستند مانند ادویه جات، فلفل، سرکه، نوشیدنی های گازدار و افزودنی های خوراکی که بایستی مصرف آن به حداقل برسد همچنین از خوردن نوشیدنی های کافئین دار هم جدا خودداری شود.
آموزش آداب توالت رفتن
در زمینه آموزش آداب توالت رفتن صبر و پشتکار والدین حرف اول را می زند و بایستی با روش های شکل دهی رفتار همراه با آموزش و تشویق این کار صورت بگیرد؛ برای کودکانی که از رفتن به توالت امتناع می کنند تغییر محیط و فضای توالت کمک کننده خواهد بود، همچنین می توانید از تکنیک تشویق هم استفاده کنید.
ممنوعیت مصرف مایعات در شب
از کودک بخواهید که مصرف مایعات در شب را مویریت کند به عنوان مثال از ساعت ۷ شب به بعد مصرف مایعات را کاهش دهد همچنین توجه کنید که شام کودک حاوی نمک کمی باشد تا نیاز او به نوشیدن آب را کم کند.
قبل از رفتن کودک به رختخواب او را به دستشویی ببرید.
کودک را قبل از رفتن به رختخواب به دستشویی بفرستید و به او بیاموزید تا در هنگام تخلیه ادرار مثانه اش را تخلیه کند، همچنین چند ساعت پس از خواب کودک را از خواب بیدار کنید تا به دستشویی برود بهتر است این زمان ۳ ساعت پس از رفتن کودک به رختخواب باشد.
ورزش کردن
ورزش در کودکی فواید زیادی دارد و حتی برای برخی از بیماری های جسمی و حتی روانی جنبه درمانی دارد، انجام ورزش هایی که باعث تحریک و تقویت عضلات مثانه می شود در اولویت قرار دارد مانند ورزش دراز و نشست و شنا (حداقل ۴ بار در روز) و یک ورزش دیگر که نحوه انجام آن به این گونه است کودک دست هایش را جلو می برد و بلند می شود و دوباره می نشیند و تا ده بار تکرار شود (حداقل ۴ بار در روز).
از کودک بخواهید تا در طول روز مثانه را منقبض کند تا بتواند مدت زمان بیشتری ادرار خود را نگه دارد، کودک نباید بلافاصله پس از مصرف مایعات ادرار کند و سعی کند این زمان به مرور افزایش یابد علاوه بر این سعی کنید در طول روز به کودک مایعات بدهید تا به مرور زمان حجم مثانه کودک افزایش یابد.
در صورت شب ادراری کودک را توبیخ نکنید.
در صورت شب ادراری از تنبیه و توبیخ کودک و استفاده از روش های سخت گیرانه خودداری کنید زیرا در اکثر موارد تاثیر عکس دارد، تشک ضد آب برای کودک تهیه کنید و از بو گیر و خوشبو کننده های هوا استفاده کنید تا شب ادراری باعث آزار بیشتر کودک نشود.
کاهش عوارض روانی ناشی از این اختلال
کم رویی و خجالت، گوشه گیری و احساس افسردگی از عوارض روانی شب ادراری است که موجب افزایش اضطراب کودک و تاخیر در درمان می شود، بهترین کار این است که مشکل کودک را به رویش نیاورید و به او اطمینان دهید که مشکل او قابل درمان است.
