سنگ تراورتن سنگی باکیفیت و دارای قابلیت های منحصربفرد است که امروزه در بسیاری از کارهای ساختمانی کاربرد فراوان دارد.
سنگ تراورتن یک سنگ رسوبی دارای تخلل فراوان است که از مواد آهکی موجود در چشمههای آب گرم یا غارهای آهکی و یا در آبهای گرم مناطق سردسیر و یا در بستر رودخانه ها و در مکانهای ناهموار تشکیل میشود.
فرآیند تشکیل سنگ تراورتن فقط در آبهای معدنی گرم که مواد آهکی دارند امکان پذیر است و این سنگ معمولاً به رنگهای سفید، نارنجی، قهوه ای، زرد و گاهاً خاکستری و سبز نیز دیده میشود.
اصلی ترین کانی موجود در آن کلسیم است و کانی های این سنگ عمدتاً از رسوبات کربنات کلسیم میباشد، هر چه دمای آب و دمای هوای محیط گرمتر باشد و جریان آب شدیدتر، نوع مرغوب تری از سنگ تراورتن تشکیل میشود.
وجود گاز دی اکسید کربن در بین کانی های سنگ سبب بوجود آمدن خلل و فرج فراوان در سنگ تراورتن میشود که به آن تخلخل میگویند.
هنگامی که تراورتن در حال شکل گرفتن است، کانی های تشکیل دهنده آن به دلیل تابش نور خورشید و گرمای آب به رنگ های مختلفی در می آیند که به صورت رگه ها و خطوط رنگی در سنگ تراورتن خود را نمایان میکنند.
فعال شدن کربنات کلسیم موجود در آب های گرم و شدت آب و گرمای محیط همه عواملی هستند که ترکیب نسبت هر یک موجب تشکیل سنگ تراورتن به رنگهای مختلف میشود.
در کل هر چه میزان کانی های موجود در آب کمتر باشد میزان رگه ها و خطوط کمتری در سنگ دیده میشود و سنگ تراورتن سفیدتر و روشنتر است و از کیفیت و مرغوبیت بیشتری برخوردار میشود.
تاریخچه سنگ تراورتن
مصرف سنگ تراورتن در کارهای ساختمانی تاریخچه ای طولانی دارد و از زمانهای متمادی توسط معماران و طراحان ساختمانی مطرح بوده است.
قدیمی ترین تاریخ مصرف تراورتن به 75 سال قبل از میلاد میرسد و در قرون وسطی یکی از مهمترین مصالح ساختمانی بشمار میرفته است.
ایتالیا از جمله کشورهائی است که به وفور از این سنگ زیبا در انواع بناهای تاریخی خود استفاده می کرده است و آثار به جا مانده از هنرمندان و معماران ایتالیائی گویای این حقیقت است که سنگ تراورتن همیشه در دسترس آنها بوده است.
بناهای تاریخی شگفت انگیز ساخته شده از این سنگ نشانه ذوق هنرمندان ایتالیائی و کیفیت بالای تراورتن است که بعد از گذشت سالیان متمادی هنوز این گونه بناها باشکوه و عظمت خاص خود پابرجا مانده اند.
از جمله این سازه های قدیمی بنای رومی کولوسئوم است که تماماً از سنگ تراورتن ساخته شده است و این بنا به عنوان یکی از عجایب هفتگانه جهان شناخته میشود که در شهر رم ایتالیا واقع است.
کولوسئوم به معنای «جایگاه بزرگ» به عنوان یک آمفی تئاتر و یا تماشاخانه به شکل بیضی ساخته شده بود که این بنا بزرگترین بنای ساخته شده در امپراطوری روم باستان بوده است.
ویژگی های سنگ تراورتن
سنگ تراورتن یک سنگ رسوبی آهکی است که دارای تخلخل فراوان در بافت خود است که این ویژگی نحوه استفاده از این سنگ را آسانتر کرده است.
ملات مصرف شده در زمان نصب این سنگ در تمام خلل و فرج آن وارد شده، چسبندگی سنگ به سطوح را محکمتر و آسانتر میکند و در نتیجه گزینه مناسبی برای کار در نماهای داخلی و خارجی بنا است.
تراورتن سنگی بسیار محکم و مقاوم در مقابل فشار، سایش و خمش در هنگام کار است که این ویژگی استفاده از آن را در طراحی های خاص ساختمانی و کارهای تزئینی آسان و راحت میکند.
تراورتن درمقابل گرما و سرما وعبور صوت از خود بسیار مقاوم است و به دلیل تخلخل موجود در بافت خود مانند یک عایق عمل میکند.
سنگ تراورتن به دلیل داشتن خلل و فرج فراوان در بافت خود، نسبت به دیگر سنگ ها بسیار سبک وزن است و هنگام نصب در نقاط مختلف بنا بار کمتری را بر اسکلت ساختمان وارد میکند که این خود یک مزیت بارز و ویژه در مورد این سنگ است.
تراورتن پس از فرآوری و سایش لازم در هنگام کار، از زیبائی و شفافیت خاصی برخوردار میشود که این خصوصیت همراه با استحکام کافی، کیفیت سنگ را بالا میبرد.
از نمونه های سنگ تراورتن مانند سنگ عباس آباد و یا حاجی آباد به دلیل صیقل پذیری و مقاومت خمشی بالا در نمای رومی ساختمان استفاده میشود.
بافت سنگ تراورتن به صورت کوپ در معدن دارای لایه بندی های موجداری است که اگر درهنگام برش سنگ، برشها را عمودی بزنند لایه ها به حالت طبیعی خود یعنی موجدار باقی میمانند ولی اگر کوپ را بچرخانند ودر جهت رگه ها برش بزنند سنگی بی موج بدست میآید که مطلوب تر است.
مشتریان این روش را بیشتر می پسندند، زیرا در روش موجدار در هنگام برش، دستگاه به موج ها برخورد کرده و سطح ناصاف و دارای خلل و فرجی را نمایان میکند که استحکام سنگ را کمتر میکند اما در روش دوم سنگ بدون موج و یکنواخت میشود و استحکام بیشتری دارد.
کاربرد سنگ تراورتن
سنگ تراورتن به دلیل متخلخل بودن خود، گزینه بسیار خوبی برای کفپوش ساختمان است زیرا اصطکاک سنگ بیشتر است و از سر خوردن روی سنگ جلوگیری میکند.
از این سنگ در آشپزخانه به عنوان پوشش کانتر، کف و دیوارهای آن، به عنوان قرنیز در نقاط ساختمان، سرویس های بهداشتی و حمام، سنگ پله و دیواره های آن، کف و دیوارهای اطراف پارکینگ، نمای داخلی و خارجی ساختمانها و همچنین ساخت انواع مصنوعات سنگی و مجسمه ها و … استفاده میشود.
معادن
سنگ تراورتن ایتالیا از زمانهای دور شهرت جهانی داشته و دارد.
در ایران نیز معادن بسیاری از نوع مرغوب و با کیفیت این سنگ وجود دارد مانند معدن عباس آباد در شهر محلات، معادن موجود در آذربایجان غربی، اصفهان و یزد.
در بین این معادن، معدن سنگ عباس آباد محلات از کیفیت و شهرت بالائی برخوردار است که از جمله سنگهای صادراتی ساختمانی به شمار میآید.
قیمت گذاری
سنگ تراورتن نیز مانند سایر سنگها در هنگام قیمت گذاری بنابر شرایط و عوامل خاصی تعیین قیمت میشود که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• جنس نوع سنگ ( موجدار ویا بی موج)
• ضخامت سنگ سفارش داده شده
• کیفیت بافت سنگ
• اندازه و نوع برش
